İdare hukuku kapsamında uyuşmazlıklar, idari işlemler ve kararlarla ilgili anlaşmazlıkları içerir. Bu süreçte, vatandaşlar ile kamu idareleri arasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar, öncelikle idari başvuru ve itiraz yollarıyla çözülmeye çalışılır. Çözüm sağlanamazsa, uyuşmazlıklar idari yargı mercilerine taşınır.
İdari işlem veya kararın hukuka aykırı olduğu iddiasıyla açılan davalar; iptal davaları, tam yargı davaları ve mali sorumluluk davaları gibi farklı türlerde olabilir. Sürecin işleyişi, başvuru şartları ve süreleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve ilgili mevzuatla düzenlenmiştir.
İdare hukuku sürecinde önemli aşamalar şunlardır:
İdari Başvuru ve Dava Öncesi İşlemler: İdari işlemlere karşı idari itiraz, şikayet veya başvuru yapılması, uyuşmazlığın mahkemeye gitmeden çözülmesi için ilk adımdır.
Dava Açılması ve Yargılama: İdari başvurular sonuç vermediğinde, ilgili idari mahkemelerde iptal veya tam yargı davaları açılır. Mahkemede dava dilekçesinin sunulması ve tarafların savunmalarının alınmasıyla yargılama süreci başlar.
Karar ve İstinaf Süreci: Mahkeme kararı sonrası taraflar, kararın usul veya esas yönünden haklı bulmadıkları hallerde istinaf veya temyiz yollarına başvurabilir.
Bu süreçler, idari uyuşmazlıkların hukuka uygun olarak çözümlenmesi için belirlenmiş kurallar çerçevesinde yürütülür.
Kamu yönetimini düzenleyen ve devlet organları ile vatandaşlar arasındaki ilişkileri belirleyen hukuk dalıdır. Devletin idari işlemlerini, yetkilerini, görevlerini ve sorumluluklarını konu alır. Bu hukuk dalı, idarenin karar alma ve uygulama süreçlerini denetleyerek, vatandaşların idareye karşı haklarını koruma amacını taşır.
İdare hukuku kapsamında, kamu hizmetlerinin yürütülmesi, idari işlemlerin geçerliliği, iptali, tam yargı davaları ve disiplin işlemleri gibi konular ele alınır. Ayrıca, idari karar ve işlemlere karşı başvurulabilecek hukuki yollar ile idarenin görev ve yetkileri hukuki çerçevede sınırlandırılır.
İdari uyuşmazlıklarda süreç, ilgili mevzuat ve usul kuralları çerçevesinde yürütülür. Başvurular genellikle idari makamlara yapılır ve itiraz, inceleme, itirazın değerlendirilmesi gibi aşamalardan geçer. İdare hukukunda, işlem ve kararların hukuka uygunluğu yargı denetimine tabi tutulur. Süreç, vatandaşların haklarının korunması ve idarenin hukuka bağlı hareket etmesi esasına dayanır.
Vatandaşlar idari işlem veya kararlara karşı yasal süreler içinde itirazda bulunur veya idareye başvurur.
İdari makamlar itirazları veya başvuruları mevzuata uygunluk açısından inceler.
İdari işlemin hukuka uygunluğu konusunda uyuşmazlık devam ederse, idari yargı mercilerine başvurularak denetim sağlanır.
